Tijdens de Tweede Wereldoorlog waren meerdere mensen in en rond Leek actief in het verzet. Een aantal van hen kwam op 23 oktober 1944 ’s avonds bij elkaar in Een-West. De bijeenkomst werd ontdekt voor de Landwacht. Er ontstond een schietpartij, waarbij een van de mannen wist te vluchten. Een van de landwachters werd neergeschoten. De rest van het gezelschap werd gearresteerd en meegevoerd naar Zevenhuizen. Ipe Mulder, die was ontvlucht, volgde de groep en er ontstond opnieuw een schietpartij. Ditmaal wisten drie mensen weg te komen. De landwachters namen een boerderij in De Haspel in, waar zij de overgebleven vier mannen gevangen hielden, terwijl ondertussen de Sicherheitsdienst in Groningen werd gewaarschuwd. De mannen, Jantinus Bosker, Leo van Dongen, Dirk de Jonge en jarige Ritze Vos, werden door de SD meegenomen. Zij werden even later uit de auto gezet, waarbij Bosker wist te vluchten. Van Dongen, De Jong en Vos werden ter plekke werden gefusilleerd.
De mannen werden begraven in Zevenhuizen, waar in 1948 het gedenkteken voor alle gevallen slachtoffers werd opgericht, met een jongensfiguur van Wladimir. In 1949 werd op de plek waar de drie werden gefusilleerd een door Wladimir gemaakte witte natuurstenen zuil opgericht. Op de zuil zijn in cartouches de namen van Van Dongen, De Jong en Vos te lezen, naast de datum 24 oktober 1944.
Bronnen
- Heddema, J. (1994) ”…en als we het verleden begraven heeft het heden geen toekomst meer”. Leek. (Informatiebrochure samengesteld door het Oranje Comité)